Wydawca treści
Użytki ekologiczne
Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów, mających znaczenie dla zachowania unikatowych zasobów genowych i typów środowisk, jak: naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, itp
Do użytków ekologicznych mogą być również zaliczone zdewastowane łąki, pastwiska, stawy - które nie mają dużego znaczenia gospodarczego, mają jednak szczególne wartości przyrodnicze. Poszczególne rodzaje nieużytków, jak też zdewastowane ekosystemy często wyróżniają się rzadkimi zespołami roślinnymi oraz gatunkami flory i fauny. Mają więc wybitne znaczenie w zachowaniu różnorodności biologicznej.
Procedura uznania za użytek ekologiczny następuje w drodze rozporządzenia wojewody. W zasięgu terytorialnym nadleśnictwa Ustroń istnieją obecnie 3 zarejestrowane użytki ekologiczne. Wszystkie znajdują się na terenie M. Cieszyn, żaden nie znajduje się na gruntach nadleśnictwa.
1. Użytek ekologiczny „Góra Tuł"
Lokalizacja: Leszna Górna, gm. Goleszów. Cel ochrony: Zachowanie ze względów przyrodniczych, naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych łąk storczyków ze stanowiskami regionalnie rzadkich i ustępujących gatunków roślin.
Użytek Ekologiczny obejmuje wyjątkowo cenny pod względem przyrodniczym obszar górskiej łąki kośnej mietlicowo-mieczykowej (Gladiolo-Agrostietum) oraz zbiorowiska o charakterze leśnym i zaroślowym z udziałem 9 gat. roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae), między innymi: buławnik wielkokwiatowy, gółka długoostrogowa, Dactylorhiza intermedia (brak polskiej nazwy), kukułka plamista, kruszczyk szerokolistny, listera jajowata, podkolan biały, storczyca kulista, kukułka plamista oraz mieszaniec opisany po raz pierwszy z tego terenu x Rhizanthera intermedia. Ponadto stwierdzono tu występowanie innych gatunków objętych ochroną prawną jak: zimowit jesienny, goryczka trojeściowa, mieczyk dachówkowaty, lilia złotogłów, wilżyna bezbronna. Z uwagi na występowanie tu fragmentów muraw kserotermicznych na uwagę zasługuje grupa rzadkich chrząszczy kserotermicznych, charakterystycznych dla ciepłych lasów Bramy Morawskiej takich jak: tęcznik mniejszy, biegacz zwężony, Carabus obsoletus, biegacz Scheidlera, biegacz Urlicha, biegacz gruzełkowaty, Dorcadion fulvum, modraszek alkon.
2. Użytek ekologiczny „Łąki na Kopcach"
Położony jest w Boguszowicach, na prawym zboczu doliny rzeki Olzy o wystawie południowo – zachodniej i przylega do południowej granicy rezerwatu „Kopce". Obejmuje tereny łąk, zarośli i niewielkich lasów śródpolnych o łącznej powierzchni 14,51 ha (w tym ok. 3,6 ha stanowią lasy). Na obszarze użytku odnotowano występowanie blisko 70 gatunków roślin naczyniowych uznanych za rzadkie w skali kraju lub regionu (m.in. cieszynianka wiosenna), wśród nich 14 to gatunki podlegające ochronie prawnej – dziewięćsił bezłodygowy, centuria pospolita, goryczka krzyżowa, skrzyp olbrzymi, kruszczyk szerokolistny, pierwiosnka wyniosła, pierwiosnka lekarska, kopytnik pospolity, wawrzynek wilczełyko, marzanka wonna, bluszcz, kruszyna, orlik pospolity, wyżlina ciernista. Pośród zbiorowisk roślinnych na uwagę zasługuje szczególnie zbiorowisko murawy kserotermicznej z szeregiem interesujących gatunków roślin ciepłolubnych. Na obszarze użytku występują różnej wielkości zarośla tworzone głównie przez głogi, śliwę tarninę, klon polny i kalinę koralową oraz niewielkie lasy grądowe. Teren ten od lat 70–tych użytkowany jest jako tor motocrossowy, dzięki czemu możliwe jest utrzymywanie się na tym obszarze zbiorowisk nieleśnych. Warto także zwrócić uwagę na bogatą faunę tego terenu, występują tu m.in. gatunki podlegające ochronie: ślimak winniczek, motyl paź królowej oraz płazy: salamandra, traszka zwyczajna, kumak górski, ropucha szara i zielona, rzekotka drzewna, żaba trawna. Szczególnie bogata jest fauna jednej z grup chrząszczy – ryjkowców (113 gatunków). Warto także odnotować występowanie rzadkiego gatunku pająka objętego ochroną – tygrzyka paskowanego.
3. Użytek ekologiczny „Łęg nad Puńcówką"
Obejmuje teren tzw. terasy zalewowej i przylega do rezerwatu „Lasek Miejski nad Puńcówką". Jest to obszar o pow. ponad 1 ha, położony w zakolu Puńcówki, na wysokości zalewu kajakowego na Młynówce. Praktycznie cały obszar użytku porasta młodnik, tworzony przez olszę szarą w wieku około 30 lat. Pojedynczo na tym terenie rosną także wierzby i klony jesionolistne. W runie dominują: pokrzywa, świerząbek orzęsiony i przytulia czepna. Ponadto na terenie terasy występują: uczep trójlistkowy, knieć błotna (kaczeniec), lepiężnik różowy, piżmaczek wiosenny, bodziszek żałobny, kielisznik zaroślowy oraz rdest ostrokończysty. Teren ten był dawniej wykorzystywany jako zjazd skoczni narciarskiej, znajdującej się w Lasku Miejskim na zboczu skarpy od strony ul. Błogockiej. Skocznia ta przestała istnieć w latach 60–tych. Terasa została obsadzona drzewami i stała się terenem, na którym przebiega proces naturalnej sukcesji – następuje samorzutne tworzenie się zbiorowiska lasu łęgowego, typowego dla miejsc wilgotnych, rosnącego wzdłuż rzek i potoków.